Hızlı Metabolizma Belirtileri: Dikkat Edilmesi Gereken 10 Nokta

Hızlı metabolizmaya sahip olmak, sıradan insanlara göre vücudun daha fazla kalori yakması anlamına gelir. Vücudunuz daha yüksek enerji üretimi için sürekli olarak yağ yakar. 

İstemsiz kilo kaybı, bitkinlik ve gün içinde sürekli hale gelen açlık hissi gibi belirtileri yaşayana kadar metabolizmanızın hızlı olduğunu fark etmeyebilirsiniz. Kilo almak isteseniz de bu çok yavaş olabilir. Ancak normalin iki katı kadar yiyecek tüketerek kilo almak mümkün hale gelebilir. 

Bu belirtileri okuduğunuzda sizin için tanıdık olduklarını düşündüyseniz, muhtemelen metabolizmanızın fazla kalori yaktığını söyleyebiliriz. Hadi, önce hızlı metabolizmanın 10 belirtisi nelerdir inceleyelim ve bu belirtilerin genel sağlık durumunuzu nasıl etkilediklerini öğrenelim.

Metabolizmanızın Hızlı Olduğunu Gösteren 10 Belirti

Metabolizma hızı yüksek olan kişilerin hepsi aynı belirtileri tecrübe etmeyebilir, ancak iştah artışı ile vücuttaki düşük yağ oranı metabolizmanızın hızlı olduğuna yönelik en yaygın görülen belirtiler kabul edilir. Farklı semptomları öğrenmek daha fazla kalori alma ihtiyacı duyup duymadığınızı anlamanıza yardımcı olur. 

Hızlı bir metabolizmaya sahip olduğunuzu anlamaya yardımcı olacak 10 belirtiyi aşağıda görebilirsiniz: 

#1 Terleme

Terleme, metabolizmanızın oldukça aktif olduğunu gösteren genel belirtilerden biridir. Bazal metabolizma hızı yüksek kişiler, enerji dönüşümünü düzenleyen bir hormon olan tiroksini daha fazla üretirler. Ayrıca bu hormon, ısıya duyarlılığınızı arttırıp sıcak ortamlarda aşırı terlemenize neden olur. 

Vücudunuz enerji için sürekli yağ yaktığında terlersiniz. Tiroksinin aşırı üretiminin hipotiroidizme yol açtığına inanılmaktadır. İşte bu durumda tiroit bezi vücut ısısını düzenlemekte zorlanacağından, hipotiroidizmin yan etkilerinden biri terleme olarak karşımıza çıkar. 

#2 Kilo almakta veya kiloyu korumakta yaşanan zorluk

Normal bir beslenme diyet programıyla kilo almak veya kiloyu korumak, bazal metabolizma hızı yüksek birçok kişi için oldukça zorlayıcı ve yavaş olabilir. Sebebi, metabolizmanızın yağ depolamaktansa kalori yakma oranını artırmasıdır. İşte bu durumda kilo alımı ancak daha fazla kalori tüketimiyle mümkün olur ki bu da günlük ilave 500-1.000 kalori alımı anlamını taşır.

İstemsiz kilo kaybı da görülebilir. Yüksek bazal metabolizma hızını (BMR) vücudun gizli yağları yakmasına yol açan bir sistem olarak tanımlayabiliriz. Ancak daha fazla kalori almadığınızda doğrudan kilo kaybedersiniz. 

Dilerseniz BMR hesaplayıcı kullanarak vücudun bazal metabolizma hızını hesaplayıp ne kadar kaloriye ihtiyacı olduğunu belirleyebilirsiniz. Yağ kazanımını veya kilonuzu korumayı destekleyen bir beslenme diyet programı oluşturmak adına bu çok iyi bir yöntem olabilir. Günlük ihtiyacınızdan daha fazla kalori aldığınızda vücudunuzun bu fazlalığı yağ olarak depolamaktan başka çaresi kalmayacaktır. 

#3 Yüksek vücut ısısı

Araştırmalara göre yüksek vücut ısısı hızlı metabolizma sahibi kişilerde görülen bir diğer işarettir. Vücudunuzda üretilen ısı hücrelerde gerçekleşen kimyasal reaksiyonlardan ileri gelir. Bu reaksiyonlar, metabolizmanız kalori yakmak için fazla çalıştığında gerçekleşir. 

Besleyici bir öğünün ardından dakikalar içinde beslenme sonucu termogenez denen ısı üretim sürecine girersiniz. Enerji tüketimini arttıran bu süreç sindirim sisteminin ürettiği glikoz ile ilişkilidir, sonuç olarak vücut ısısı artar. 

#4 Huzursuzluk

Hızlı metabolizma sıklıkla tiroid hormonu üretiminin artmasına yol açar. Hem triiyodotironin hem de tiroksin anksiyeteyle ilişkili semptomların görülmesine yol açıp bazal metabolizma hızını arttırır. Bu hormonların aşırı üretimi, sinir taşıyıcıları olan nörotransmiterlerin mutluluk hormonu olan serotonini düzenlemesini engelleyebilir.

Mutlu hissetmek, daha iyi uyumak ve güçlü bir sindirim sistemine sahip olmak için serotonin seviyenizin yüksek olması gerekir. Bu hormonun yokluğu sizi yavaş yavaş anksiyete ve depresyona sürükleyebilir. Dahası anksiyete tansiyonunuzun yükselmesine ve göğüs ağrısı gibi diğer sağlık problemlerine de neden olabilir. 

Metabolizmanızı hızlandırmak ve serotonin dengesini sağlamak için daha fazla egzersiz yapıp diyet programınıza yemekten zevk aldığınız yiyecekleri ekleyebilirsiniz.

#5 Bitkinlik

Vücudunuz sürekli kalori yakarken, değerli enerji kaynaklarını tüketir. Düzenli beslenmeyi ihmal etmek, gün içinde kendinizi yavaş yavaş bitkin hissetmenize neden olur. Bitkinlik, birçok kişinin günlük aktivitelerini tamamlamasını engelleyen can sıkıcı bir semptomdur. 

Neyse ki hızlı metabolizmayı zarara uğratmadan yavaş yavaş bitkinliği gidermeye yardımcı yollar da var. Bunun için ıspanak, chia tohumu, avokado yağı, muz ve yulaf gibi besleyici yiyecekleri tüketerek enerji depolayabilirsiniz. 

Kafein ve alkol tüketimini azaltmak da yorgunluğunuzu gidermede etkili olabilir. Uyanmak için kahve içmenin aslında tam tersi etki yaptığı biliniyor. Kafein vücudun, kas kütlesinin ve beynin su kaybetmesine neden olduğundan yavaş yavaş düzgün çalışmalarına da engel oluşturmaya başlar.

#6 Sürekli açlık hissi

Açlık krizleri ile her gün baş etmek zorunda kalmak hiç de hoş değildir. Metabolizmanız hızlı olduğunda enerji depolarınız daha hızlı tükenir, öğünler arasında açlıkla ilgili şiddetli ağrılar hissetmeye kadar birçok hoş olmayan durumla karşılaşma olasılığınız artar. Açlık hissi, aşırı yemek veya sağlıksız besinler tüketmek gibi günlük yaşam ile aktivite seviyeleri üzerinde istenmeyen sonuçlar da doğurabilir. 

Bunun yerine, besleyiciliği yoğun öğünler sayesinde kalori alımınızı arttırabilirsiniz. Protein, sağlıklı yağlar ve vitaminler açısından zengin besinlere odaklanın. Araştırmalar gösteriyor ki, protein iştahı baskılayıcı özelliği sayesinde öğleden sonraları yaşanan açlık krizleriyle başa çıkmada oldukça etkileyicidir. 

İşte bu yüzden, günlük en az 100 gram protein tüketmeye özen göstermek büyük önem taşıyor. Bu miktarı, tavuk, yumurta, yağsız et, taze peynir, badem, yoğurt ve somon gibi gıdalardan almak mümkün. Yetersiz beslenme, kas kütlenizin yavaş yavaş azalmasına ve kilo kaybetmenize neden olabilir. 

Sağlıklı yağlar, söz konusu açlık krizlerini bastırmak olduğunda da mükemmel sonuçlar verirler. Zeytin, hindistan cevizi, tavuk kanadı, avokado, bitter çikolata ve organik dana eti bu anlamda son derece uygun alternatifler olarak karşımıza çıkar. İşlenmiş besinlerden kaçınıp doymamış yağ kaynaklarını tüketmeye özen göstermeniz gerektiğini unutmayın.

#7 Yüksek kalp atış hızı

Metabolizma hızı yüksek olduğunda kalori yakmada kullanılan enerji miktarı artacağından, vücuda gerekli kanı pompalamaya çalışan kalp daha fazla çalışır. Sağlık açısından bu kötü bir durum kabul edilmese de bu, yavaş metabolizma hızına sahip kişilere göre kalp atış hızınızın artmasına neden olur. 

Stres seviyesinin düşürülmesiyle kalp atış hızı da yavaş yavaş normale dönecektir. Bazal metabolizma hızını düşürüp stresi rahatlatmak adına meditasyon yapmayı veya uzun, rahatlatıcı bir yürüyüşe çıkıp zihninizi sakinleştirmeyi düşünebilirsiniz. Anksiyete ve depresyon semptomlarını gidermede ılık bir banyo yapmak da denemeye değer bir yöntem olabilir.

Kalp atış hızının artmasına, göğüs ağrısı, kalp çarpıntısı, baş ağrısı veya nefes darlığı gibi şikayetler de eşlik ediyorsa, mutlaka bir sağlık profesyoneli ile görüşün. 

#8 Sık idrara çıkma

Metabolizma hızı yüksek olduğunda sık idrara çıkma durumu da yaşanabilir. Aç hissetmek daha fazla besin tüketip dolayısıyla daha fazla su içmekle sonuçlanır. Metabolizma hızı sindirim sistemini de etkileyen bir faktördür. Metabolizmanızın ihtiyaçları nedeniyle sindirim sistemi daha fazla çalışacağından tuvalete yapılan ziyaretler şüphesiz sıklaşacaktır. 

Günde 6-8 defa tuvalete çıkmak, 24 saat için normal kabul edilse de daha sık tuvalete çıkmak, hızlı metabolizmanın belirtilerinden sizi etkileyen bir tanesi olabilir. 

Metabolizma hızınızı tatmin edebilmek adına çok fazla su içiyor olabilirsiniz. Ne var ki su zehirlenmesi riskiyle karşı karşıya kalmamak adına tavsiye edilen limiti aşmamak önemlidir. Tavsiye edilen su tüketim miktarı kadınlar için günlük 9 bardak ve erkekler için günlük 12 bardaktır.

#9 Düşük vücut yağı oranı

Düşük vücut yağ oranı söz konusu olduğunda vücudunuzda bulunan toplam yağ miktarı ölçüme dahil edilir. Normal vücut yağ oranı (esas yağ miktarı bağlamında) kadınlar için %10-13, erkekler için %2-5 aralıklarında kabul edilir. Çoğunlukla insanlar %10-18 aralığında kalır. Bu oranların altındaki tüm değerler, hızlı metabolizmanın belirtileri olabilir.

Metabolizmanız hızlıysa daha hızlı kilo vermeye meyilli olursunuz. Metabolizma hızı yüksek kişiler ayrıca kilolarını sağlıklı bir düzeyde tutmak konusunda da güçlük çekerler çünkü vücutları durmaksızın kalori yakıyordur. Hızlı metabolizmanın, düzgün işleyebilmek ve kas kütlesine yeterli gelebilmek adına vücut yağına ihtiyacı vardır.

Vücut ağırlığının düzenli bir aralıkta kalmasını sağlamak adına daha fazla beslenmeniz gerekir. Aksi halde, kilo almak veya önemli yağ kaynaklarını vücudunuzda tutabilmek konusunda güçlük çekebilirsiniz. Bu bağlamda, kırmızı et, tam yağlı yoğurt, esmer pirinç, peynir, avokado, badem veya doğal yulaf gibi sağlıklı ve kaloriler bakımından zengin besinleri tüketmeyi düşünebilirsiniz. 

Fazla yağ kaybediyorsanız kronik yorgunluk, mide krampları, kas kütlesinde azalma ve migren gibi yan etkilerden biri veya birden fazlasıyla baş ediyor olabilirsiniz. 

Metabolizmanızın yavaş olması ise daha az kaloriyi tüketip kilo vermek istiyor olsanız bile vücudunuzda daha çok yağ biriktiği anlamına gelir. Diğer bir deyişle metabolizmanızın kalorileri yavaş yavaş yakması demektir.

#10 Hormonal dengesizlikler

Hızlı bir metabolizma, özellikle âdet döngüsü düzensiz kadınlar için, hormonal değişimleri tetikleyici olabilir. Vücut östrojen, testosteron ve projesteron hormonlarını düzenlemekte güçlük yaşayabilir ve bu da yavaş yavaş metabolizmayı âdet döngüsü üzerinde etki eder hale getirebilir. İşte bu sürecin bir sonucu olarak da ani duygu değişimleri ve depresyon belirtilerinin görülmesi riskinde artış muhtemeldir. 

Hızlı bir metabolik dengeye sahip kişiler, her zaman hormonal dengesizlikler yaşamayabilirler ancak halihazırda doğum kontrol hapı kullanan veya hamile olanlar için bu ihtimal daha fazladır.

Hızlı Bazal Metabolizma Nedir?

Hızlı bir metabolizma, metabolik süreçler sonucu kişinin normal metabolizmaya sahip kişilere göre daha çok kaloriyi yakması anlamını taşır. Herkesin bir bazal metabolizma hızı (BMR) vardır. Bazal metabolizma hızı, vücudunuzun hayatta kalmak ve normal bir şekilde fonksiyonlarını yerine getirebilmek için ihtiyaç duyduğu kalorilerin miktarıdır. 

Metabolizmanın görevi besinleri enerjiye çevirmektir. Metabolizma işte bunu yapabilmek için oksijeni ve kalorileri kullanarak önemli organlara enerji gönderip kas kütlesini besler. İşte bu kimyasal süreç, durmaksızın gerçekleşir, hatta dinlenirken, nefes alırken ve yemekleri sindirirken bile! 

Yavaş bir metabolizmaya sahip olmak daha az enerjiye ihtiyaç duymak demektir. Metabolizması yavaş kişiler gün içinde çok kalori harcamazlar. İşte bu durumda, göbek yağlarından kurtulmak ve zaman içinde kas yapmak çok daha zor ve yavaş bir hal alabilir.

Metabolizmanızın Hızlı Olduğunu Nasıl Anlarsınız?

Hızlı metabolizmanın belirtileri kilo almada güçlük, aşırı terleme, sürekli açlık, sık idrara çıkma ve yorgunluk olarak sıralanabilir. Vücudunuz gün boyu daha çok miktarda kaloriyi yakar, böylece çok kalorili beslenseniz de yağ depolamakta zorlanırsınız. 

Yaklaşık bazal metabolizma hızını hesaplamak için isterseniz BMR formülünü kullanabilirsiniz. Ne kadar kaloriye ihtiyacınız olduğunu öğrenip kendiniz için yavaş yavaş mükemmel bir beslenme planı oluşturabilirsiniz.

Kadınlar: 655 + (9,59 x kilo) + (1,85 x boy cm) – (4,7 x yaş)

Erkekler: 66 + (13,73 x kilo) + (5 x boy cm) – (6,8 x yaş)

Yüksek BMR (bazal metabolizma hızı) oranına sahip kişiler hızlı metabolik reaksiyonlar sonucu kilo almakta zorlanırlar. Yavaş metabolizma aşırı kalorinin kullanılmasını gerektirmez. Ayrıca, fiziksel aktivite seviyesine göre BMR yani bazal metabolizma hızı daha yüksek olabilir. 

Konuyu bir örnekle ele alacak olursak, boyu 165 cm ve ağırlığı 63 kilo olan, 35 yaşında bir kadın düşünelim. Formülü şu şekilde uygulayabiliriz: 655 + 604,17 + 305,25 – 164,5 = 1.400 kalori. İşte bu rakam, kadının normal fonksiyonlarını sürdürebilmesi için ihtiyacı olan kalorilerin miktarını temsil eder. 

Metabolizma Hızı Nasıl Arttırılır?

Hızlı metabolizma çoğunlukla genetik faktörler, beslenme diyeti ve egzersiz rutini ile ilgilidir. Yaptıklarınızla metabolizmayı hızlandırmak ve sağlıklı bir noktaya gelmesini sağlamak mümkündür ancak dramatik olarak bir değişim yaratmak mümkün olmayabilir veya bu yavaş yavaş gerçekleşebilir. Boy, mevcut kilo, yaş ve cinsiyet gibi fiziksel faktörler de metabolizmayı ve fonksiyonlarını etkileyen faktörlerdendir. 

Metabolizmayı hızlandırmak ve egzersiz oranını artırmak için düzenli yürüyüşe veya koşuya gidebilirsiniz. Metabolizma kaybolan glikozu (bir enerji kaynağı) doldurmak amacıyla kaloriler kullanır, böylece kas kütlesi korunur. Metabolizmanın hızlanması için egzersiz oranınızı arttırdığınızda, zamanla vücut içinde daha yüksek oranda metabolik aktivite gerçekleşmeye başlar. Kas kütlesinin artmasıyla enerji ihtiyacı artar, metabolizmanız yavaş yavaş hızlanır. 

Metabolizmayı desteklemek için, öğün atlamaktan kaçınmak önemlidir. Kahvaltıyı atlamak, metabolizmayı yavaşlatmaya neden olabilir ve genel anlamda vücut sağlığını olumsuz etkiler. Bunun yerine, yüksek protein içerikli öğünler tüketerek gün içinde enerjik hissederken daha uzun süre tokluk hissi yaşayabilmeniz mümkün olur. 

Kimileri metabolizmayı hızlandırmak adına keto diyeti uygularlar. Düşük karbonhidrat içerikli besinler, iltihaplanmaya neden olup metabolizmayı zarara uğratabilecek, kan şekerinin ani artışlarını engeller. Bu bir bakıma, metabolizma hızı açısından güçlendiricidir.

Sık Sorulan Sorular

Doktordan Kısa Bir Not

Sonuç

Hızlı metabolizma, terleme, istemsiz kilo kaybı, bitkinlik ve sık açlık krizleri gibi sizi etkileyen belirtiler gösterebilir. Normalden fazla yiyor olsanız bile kilo almakta zorlanabilirsiniz. Genel sağlık durumunuz metabolizmanızın hızlı oluşu sebebiyle etkilenmeyecektir ancak kronik yorgunluğu önleyip enerji seviyenizi arttırmak da metabolizma açısından oldukça önemli.

Sağlıklı bir yaşam ve metabolizma için önce sağlıklı bir beslenme diyet programı izleyip protein, doymamış yağ ve vitaminler açısından zengin, besleyici yiyecekler tüketmeye odaklanın. Hedeflerinize ulaşmakta veya kilo almakta zorluk yaşarsanız lisanslı bir diyetisyenden destek talep edebilirsiniz.